Áætlanir til að draga úr loftslagsbreytingum E1-1

Loftslagsmál eru einn af lykiláhersluþáttum Norðuráls í stefnumótun og framtíðarverðmætasköpun. Félagið framleiðir ál með einu lægsta kolefnisspori í heiminum og byggir það á notkun 100% endurnýjanlegrar raforku, stöðugleika í framleiðsluferlum og markvissri stjórnun á losun gróðurhúsalofttegunda (GHG).

• Kolefnisspor Norðuráls er um fjórðungur af heimsmeðaltali þegar horft er til Scope 1, 2 og 3 í virðiskeðjunni.
• Bein losun (Scope 1) er undir 2 tonn CO₂e á hvert tonn framleiðslu.
• Fyrirtækið hefur dregið verulega úr losun PFC-gastegunda og öðrum mengandi efnum sem falla undir ETS og E-PRTR.
• Norðurál hefur náð 49% samdrætti í losun utan ETS-kerfisins miðað við 2015, sjö árum á undan áætlun. Nýtt markmið er 55% samdráttur fyrir árið 2030.
• Stefnt er að kolefnishlutleysi árið 2040 fyrir álframleiðslu félagsins.

Loftslagsmál

Losun frá álframleiðslu Norðuráls er með því lægsta sem þekkist í heiminum. Þessi árangur næst með vönduðum vinnubrögðum og skilvirku eftirliti með rekstri. Losun utan framleiðslu minnkar stöðugt og þar er unnið eftir nákvæmri aðgerðaráætlun og skýrum markmiðum og mælikvörðum.

Í samræmi við stefnu fyrirtækisins vinnur Norðurál stöðugt að lágmörkun umhverfisáhrifa, þar með lágmörkun losunar gróðurhúsalofttegunda. Árangur og markmið Norðuráls gagnvart samdrætti í losun gróðurhúsalofttegunda eru reglulega rýnd m.a. á fundum stýrihóps í sjálfbærnimálum og á mánaðarlegum fundum umhverfismála.

Segja má að umhverfisáhrif vegna losunar gróðurhúsalofttegunda í starfsemi Norðuráls séu tvíþætt. Annars vegar eru það umhverfisáhrif sem fylgja framleiðsluferli álframleiðslunnar sjálfrar. Sú losun fellur undir viðskiptakerfi Evrópusambandsins um losunarheimildir (ETS kerfi). Hins vegar eru það þau almennu umhverfisáhrif sem fylgja rekstri stórs fyrirtækis. Við erum því í raun með tvenns konar umhverfisbókhald fyrir losun gróðurhúsalofttegunda: eitt sem heldur utan um framleiðsluhlutann og annað sem heldur utan um þá losun sem verður til við annan rekstur fyrirtækisins – okkar samfélagslegu losun.

Norðurál hefur sett metnaðarfull markmið þegar kemur að álframleiðslunni sjálfri. Takmarkið er að ná kolefnishlutleysi árið 2040 en til þess af því megi verða er þörf á nýsköpun og tækniþróun enda er kolefnislosun órjúfanlegur hluti af iðnaðarframleiðslu áls eins og hún er stunduð í dag. Mikilvægur þáttur í lágmörkun kolefnissporsins er að greina lífsferil þess allt frá öflun hráefna til fullunninnar vöru. Verkfræðistofan Efla hefur framkvæmt lífsferilsgreiningu (e. Life Cycle Assessment) á því áli sem fyrirtækið framleiðir. Slík greining var fyrst unnin árið 2019 en árið 2024 var greiningin uppfærð með beinum gögnum úr rekstri stærstu birgja Norðuráls. Greiningin miðast við vistferli álsins frá vöggu að hliði (e. cradle-togate) þar sem tekið er tillit til framleiðslu og flutnings hráefna, staðbundinnar losunar og myndunar úrgangs. Umhverfisáhrif allra hlekkja í framleiðslukeðjunni eru metin og skrásett. Þar sést svart á hvítu hvar og hvernig má haga innkaupum og hanna framleiðsluferlið til að lágmarka umhverfisáhrif.

 

Áhrif áhættur og tækifæri ESRS2 IRO-1

Norðurál notar samþætt ferli til að meta og bregðast við loftslagsáhættu, í samræmi við ESRS og TCFD-leiðbeiningar:

• Greining á beinni og óbeinni losun (Scope 1, 2 og 3) er regluleg og byggir á mælikvörðum úr ISO 14001 og ASI-stjórnkerfi.
• TCFD-módel og umhverfisþáttagreining eru notuð til að greina áhrif loftslagsbreytinga á rekstur, orkuöryggi og virðiskeðju.
• Áhættur sem metnar eru: áhrif á aðfangakeðju, sveiflur í orkuverði, losunarkvótar og hækkandi kolefnisgjöld.
• Tækifæri sem nýtt eru: aukin eftirspurn eftir áli með lágu kolefnisspori, græn fjármögnun, nýsköpun í hringrás og rekjanleiki aðfangakeðju.

Stjórnun og ábyrgð

• Loftslagsmál eru undir stjórn framkvæmdastjóra öryggis-, umhverfis- og umbótasviðs og eru rædd reglulega í sjálfbærnistýrihópi og á fundum framkvæmdastjórnar.
• Áhættan er metin sem hluti af samþættri áhættustýringu Norðuráls (GOV-5) og skýrslugjöf samkvæmt ESRS er hluti af stjórnkerfi fyrirtækisins.

Mótvægisaðgerðir í loftslagsmálum E1-2

Norðurál framleiðir ál með einu lægsta kolefnisspori í heimi. Þegar litið er á framleiðsluferlið í heild, allt frá vinnslu hráefna til afhendingar fullunninnar vöru til viðskiptavina, nemur kolefnisspor áls frá Norðuráli einungis um fjórðungi af heimsmeðaltalinu. Norðurál stefnir að því að verða fyrsta álver í heiminum sem framleiðir kolefnishlutlaust ál.

Stærsta uppspretta gróðurhúsalofttegunda frá álverum er CO₂ sem losnar frá kolefnisskautum við rafgreiningu á áli. Með bestu fáanlegu tækni er ekki til önnur aðferð til að frumframleiða ál. Þess vegna er einkum horft til tveggja leiða til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda frá álverum:

1. Að þróa nýja tegund skauta þar sem kolefni binst ekki súrefni. Það hefði í för með sér að losun CO₂ yrði hverfandi.
2. Að fanga CO₂ úr útblæstri kerskála og háfa. Stærsta áskorunin er sú að styrkur CO₂ per rúmmál í útblæstri er lágur, eða álíka mikill og í andrúmsloftinu. Það gerir notkun þeirra tæknilausna sem standa til boða að krefjandi viðfangsefni.

Í stefnumótun fyrirtækisins til skemmri og lengri tíma er litið til þess að lágmarka losun gróðurhúsalofttegunda. Ferlar fjárfestingarverkefna taka mið af þessu sem stuðlar að orkuskiptum og samdrætti í notkun olíu og gass á vélar, farartæki og búnað í framleiðslu.

Aðgerðaáætlun í loftslagsmálum E1-3

Norðurál hefur sett sér skýr og mælanleg markmið um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda og stefnir að kolefnishlutleysi árið 2040. Til að ná þessum markmiðum hefur félagið mótað aðgerðaráætlun í loftslagsmálum. Hér má finna sérstaka samantekt á aðgerðum sem snúa að losun frá starfsemi Norðuráls sem fellur undir umfang Parísarsamkomulagsins. Áætlunin er uppfærð reglulega með nýjustu verkframvindu og mælingum.

Aðgerðir Norðuráls til að draga úr losun gróðurhúsalpfttegunda ná yfir bæði beina og óbeina losun (Scope 1, 2 og 3) og byggir á eftirfarandi megináherslum:

• Bætt orkunýtni í framleiðsluferlum með tækniuppfærslum og nákvæmri stýringu á orkunotkun.
• Samstarf við birgja um að draga úr kolefnisspori aðfanga, sérstaklega rafskauta og bauksíts.
• Innleiðing kolefnisverðlags í rekstrarákvarðanir og langtímagreiningu fjárfestinga.
• Hringrásarlausnir og endurhönnun til að nýta hráefni betur og draga úr úrgangi.
• Kolefnisbinding og rannsóknir á nýrri tækni í samstarfi við vísindasamfélagið og nýsköpunarverkefni.
• Greining á Scope 3 losun og samstarf við viðskiptavini og aðila í virðiskeðju til að draga úr óbeinni losun.